Tháng 7 tròn 70 năm kỷ niệm ngày truyền thống “uống nước nhớ nguồn” và tri ân những người con trung hiếu, chúng tôi về Đăk Ui- vùng căn cứ Cách mạng kiên trung, mảnh đất anh hùng trong kháng chiến. Căn nhà tình nghĩa của Mẹ Việt Nam anh hùng Y Nía gần gũi, khiêm nhường như bao nếp nhà của đồng bào Xê Đăng (nhánh XơTrá) ở thôn 6 (trước đây là làng Văn Tó). Đã qua trăm tuổi từ hơn mười năm trước, sức khỏe của mẹ đã giảm sút nhiều.Tiếng được tiếng không nhắc về những ngày đã qua của mẹ cũng chỉ có chị Y Nong- người con gái út gần 60 tuổi -sớm hôm chăm bẵm, nâng giấc có thể lắng nghe.

Sinh ra phải thời giặc giã, lớn lên vất vả khó nghèo, 11 lần sinh nở, mẹ Y Nía chỉ nuôi được 9 đứa con. Ngày trước, ở vùng căn cứ kháng chiến, nhà nhà, người người đều nghe lời Bác Hồ, theo cách mạng. Vợ chồng mẹ làm rẫy trồng mì, tỉa lúa, lấy gạo lấy củ nuôi bộ đội, du kích; các con sinh ra cũng cho theo các chú các anh. Những năm sáu mươi của thế kỷ trước, những người con khỏe mạnh, giỏi giang A Noi, A Nế, A Nê, Y Moi đều được mẹ động viên lần lượt vào du kích xã. Đội du kích Đăk Ui nổi tiếng khiến kẻ thù khiếp sợ. Những người du kích “áo vải, chân không” hăng say gài bẫy, cài chông, cầm súng đánh giặc. Già trẻ xông pha, đâu xá nguy hiểm, gian nan. Trước hòn đạn mũi tên của kẻ thù, các con của mẹ đã lần lượt ngã xuống. Đầu tiên là A Nê, hy sinh năm 1968, trong một trận chống càn ở đồi Ngọc La. Tiếp đến, A Nế  ra đi năm 1971. Nỗi đau chồng chất nỗi đau khi A Noi không bao giờ về nữa trong một trận đánh phối hợp giữa du kích với bộ đội địa phương trên đường 14. Ngày 17/12/1994, mẹ Y Nía được phong tặng danh hiệu Bà Mẹ Việt Nam anh hùng.

14 năm kể từ ngày 60 Bà mẹ Việt Nam anh hùng của tỉnh Kon Tum được tập hợp, lưu dấu trong tập sách ” Chân dung các Bà Mẹ Việt Nam anh hùng và anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân tỉnh Kon Tum”, đến nay, toàn tỉnh đã có 112 Mẹ Việt Nam anh hùng được phong tặng, truy tặng danh hiệu cao quý. Mỗi mẹ một quê quán, gia đình, một hoàn cảnh,cuộc đời; song đều cùng chung tình yêu quê hương, đất nước nồng nàn và hiến dâng cho Tổ quốc những người con thân yêu đã được chính mình dưỡng nuôi, dạy dỗ và gửi gắm bao niềm tin tưởng, kỳ vọng. Cuộc đời và sự hy sinh thầm lặng của mỗi Bà mẹ Việt Nam anh hùng đều là một câu chuyện đầy cảm động và đáng tự hào gửi đến mai sau.

Chuyện về Mẹ Việt Nam anh hùng Đặng Thị Thu hiện ở phường Duy Tân, thành phố Kon Tum là một trong số câu chuyện cảm động như thế. Rời quê hương Hoài Ân, Bình Định lên Kon Tum lập nghiệp đầu năm 1968, bà Đặng Thị Thu mang theo nỗi đau mất chồng, mất con ở vùng địch chiếm đóng. Chồng bà là thầy giáo làng hiền lành chất phác, là cán bộ cơ sở hết lòng vì bà con xóm giềng. Con trai  duy nhất của bà mới 14-15 tuổi đã tham gia du kích. Chồng, con “nhảy núi”; bà ở nhà cũng tham gia xay lúa, giã gạo phục vụ cán bộ, bộ đội; còn chịu nhiều gian khổ, thiệt thòi vì bị địch o ép. Đầu năm 1966, con trai hy sinh, cuối năm 1967, người chồng thân yêu cũng ra đi mãi mãi khiến bà gần như quỵ ngã.Vượt lên mất mát, đau thương,bà tìm đến  mảnh đất Kon Tum “nước độc rừng thiêng” để dựng xây lại cuộc sống. Gần 50 năm sau ngày chồng và con hy sinh, bà  vinh dự  đón nhận danh hiệu Bà mẹ Việt Nam anh hùng đúng dịp kỷ niệm 67 năm Ngày TBLS (năm 2014).

Tỉnh Kon Tum đã có những Bà mẹ Việt Nam anh hùng được phong tặng, truy tặng; song danh sách đáng tự hào ấy hẳn còn chưa dừng lại, theo chiều dài lịch sử ngược dòng và những chiến công lặng lẽ, góp phần tô thắm thêm truyền thống giữ nước vẻ vang của dân tộc. Tuổi đời đi qua, nhiều mẹ đã về với tổ tiên, về với những người con thân yêu đã ngã xuống vì độc lập tự do của Tổ quốc, hạnh phúc của Nhân dân. Từng chịu nhiều vất vả, đau thương, mất mát, các mẹ còn vui vầy với con cháu hôm nay luôn được sự chăm sóc tận tình, thành kính ghi ơn./.

Bài, ảnh: Nghĩa Hà

                                                                                 Nguồn:   http://www.kontum.gov.vn-HT